Kadir Gecesi
Ne büyük bir nimet. Yeni bir kadir gecesine daha kavuştuk. Ne büyük bir lütuf. Yaratanımız bize bir fırsat daha verdi. Ne büyük bir rahmet. Rahmetin tecellisi olan Cebrail (a.s.)’ın Rabbimizin inayetiyle dünya semasına indiği bir geceyle buluştuk. Ne büyük bir mağfiret. Affa uğrayabileceğimiz bir gece daha bizlere nasip oldu. Bizlere nimetlerini bahşeden, sayısız lütuflarla bize rahmet eden, bağışlanmamız için bizlere fırsatlar yaratan ve bizleri mübarek bir güne kavuşturan Halik-i Zü’l-Celal Allah-u Teala (c.c.)’na sonsuz kez şükrediyoruz.
Bu gece, ihya edildiği zaman bin aydan, bir ömürden daha hayırlı bir gece. Bu gece, Yüce Rabbimizin inayetiyle meleklerin, Cebrail (a.s.) yeryüzüne indiği bir gece. Bu gece Kur’an-ı Kerimin doğum günü. Bu gece, Kur’an-ı Kerim’in gönlümüze, dünyamıza, âleme doğduğu bir gece. Bu gece, Rahmet-i İlahiye tecelli etti. Bu gecede Âlemlere rahmet olarak gönderilene Hz. Muhammed Mustafa’ya (s.a.s.) Peygamberlik vazifesi verildi. Bu geceye, Hak (c.c.), Kadir Gecesi dedi. Bu gece, Kur’an gecesi. Bu gece, bağışlanma gecesi. Bu gece, bir ömre bedel ibadetlerle Rabbimize yönelme gecesi.
Yüce Allah’ın kullarına ikramının bol olduğu, günahkar olanların affa uğrayabilecekleri, hatalarından kurtulmak isteyenleri bu hatalarını affettirebilecekleri bir zaman dilimine mübarek kadir gecesine kavuşmuş bulunmaktayız. Ramazan ayının gönüllerimize serpmiş olduğu ferahlığın doruğa çıkmaya başladığı bir geceye ulaştık Elhamdülillah. Bu feyizli, bereketli, bin aydan daha hayırlı bir geceye bizleri eriştirdiğinden dolayı Yüce Rabbimize hamd-ü senada bulunuyor, O’nun Habibine, Efendimiz Hz. Muhammed Mustafa (s.a.s.)’e salat ve selamda bulunuyoruz.
Sözlükte kadir (kadr) kelimesi “hüküm, şeref, güç, yücelik” gibi anlamlara gelir. Dini literatürde ise, “Leyletü’l-Kadr” şeklinde Kur’an-ı Kerim’in indirildiği gecenin adı olarak kullanılır. Aynı adı taşıyan 97. sure bu gecenin fazileti hakkında nazil olmuştur.(1) Bu gece kendisinin önemine binaen hakkında bir süre indirilen bir gecedir.
Kadir gecesinin ne olduğunu, ne anlama geldiğini, bu gecede hangi önemli olayların cereyan ettiğini, hayatın, hayatımızın nasıl değişikliklere uğrayacağını ve daha nice sırrına vakıf olamadığımız hususları Yüce Allah (c.c.) Kur’an-ı Kerimde şöyle buyurmaktadır.
إِنَّا أَنزَلْنَاهُ فِي لَيْلَةِ الْقَدْرِ {} وَمَا أَدْرَاكَ مَا لَيْلَةُ الْقَدْرِ {} لَيْلَةُ الْقَدْرِ خَيْرٌ مِّنْ أَلْفِ شَهْرٍ {} تَنَزَّلُ الْمَلَائِكَةُ وَالرُّوحُ فِيهَا بِإِذْنِ رَبِّهِم مِّن كُلِّ أَمْرٍ {} سَلَامٌ هِيَ حَتَّى مَطْلَعِ الْفَجْرِ {}
“Şüphesiz, biz onu (Kur’an’ı) Kadir gecesinde indirdik. Kadir gecesinin ne olduğunu sen ne bileceksin! Kadir gecesi bin aydan daha hayırlıdır. Melekler ve Ruh (Cebrail) o gecede, Rablerinin izniyle her türlü iş için iner de iner. O gece, tan yerinin ağarmasına kadar bir esenliktir.”(2)
Kadir gecesinin zamanı ile ilgili hadislerde Efendimiz şöyle buyurmaktadır. “Kadirgecesiniramazan’ınsonongünündekitekgecelerdearayın!”(3) “Kadir gecesini ramazanın son on günü içinde arayınız!”(4), “Kadir gecesi ile ilgili rüyalarınızın, ramazanın son yedi gecesi üzerinde toplandığını görüyorum. O halde Kadir gecesini arayan onu ramazanın son yedi gecesinde arasın!”(5) Konu ile ilgili rivayetler arasında; Kadir gecesinin, Ramazanın son on gününde, sayıları tek olan gecelerin içinde ve bu tek sayılı gecelerden de 27. gecede olduğu rivayeti tercih edilmiş ve asırlardan beri müminlerce kutlana gelmiştir.
Kadir gecesini önemli kılan en temel faktör Yüce Rabbimizin bizlere bildirdiği üzere, Kur’an-ı Kerim’in kendisinde indirilmeye başlanmasıdır. Kur’an-ı Kerim son ilahi mesajdır. İnsanlığı yanlıştan doğruya ulaştıran, dünya ve ahiret huzuru sağlayan son kutsal kitaptır. Allah’ın insanlık için merhametinin nişanıdır. Kur’an-ı Kerim bir geceyi bin aydan daha hayırlı kılmaktadır. Yüce Allah Kuran-ı Kerim’in indirilmeye başlandığı geceyi mübarek olduğunu sizlere şöyle bildirmektedir.
حم {} وَالْكِتَابِ الْمُبِينِ {} إِنَّا أَنزَلْنَاهُ فِي لَيْلَةٍ مُّبَارَكَةٍ إِنَّا كُنَّا مُنذِرِينَ
“Hâ Mîm. Apaçık olan Kitab’a andolsun ki, biz onu mübârek bir gecede indirdik. Şüphesiz biz insanları uyarmaktayız.”(6) Ayetten anlayacağımız üzere Kadir gecesi mübarek bir gecedir. Çünkü içinde kıymeti çok büyük olan Kur’an-ı Kerim indirilmiştir.
Ramazan ayı için on bir ayın sultanı dememizdeki asıl hikmet Kur’an-ı Kerimin içinde indirildiği ay olmasıdır. Bu ayda indirilmeye başlamasıyla bu aya verilen kıymet artmış ve bu ayda müminler için oruç emredilmiştir. Bu ayda Sevgili Peygamberimiz (s.a.s.), Cebrail (a.s.) ile Kur’an-ı Kerimi okumuş, mukabelede bulunmuşlardır. Bizlerde bugün bu sünneti mukabele okumak suretiyle gerçekleştirmekteyiz. Nasıl ki, Kur’an bir ayı onbir ayın sultanı yapıyor ise, nasıl ki Kur’an bir geceyi Kadir gecesi olarak bin aydan daha hayırlı yapıyor ise, gönlümüze, benliğimize aktardığımız Kur’an bizleri öyle bir ulvi mertebeye ulaştıracaktır.
Kur’an-ı Kerimin önemini yine Kur’an’dan birkaç ayet aktarmak suretiyle öğrenelim.
الَر كِتَابٌ أَنزَلْنَاهُ إِلَيْكَ لِتُخْرِجَ النَّاسَ مِنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ بِإِذْنِ رَبِّهِمْ إِلَى صِرَاطِ الْعَزِيزِ الْحَمِيدِ
“Elif. Lâm. Râ. (Bu Kur’an), Rablerinin izniyle insanları karanlıklardan aydınlığa, yani her şeye galip (ve) övgüye lâyık olan Allah’ın yoluna çıkarman için sana indirdiğimiz bir kitaptır”(7).
يَا أَيُّهَا النَّاسُ قَدْ جَاءتْكُم مَّوْعِظَةٌ مِّن رَّبِّكُمْ وَشِفَاء لِّمَا فِي الصُّدُورِ وَهُدًى وَرَحْمَةٌ لِّلْمُؤْمِنِينَ
“Ey insanlar! Size Rabbinizden bir öğüt, gönüllerdekine bir şifa, müminler için bir hidayet ve rahmet gelmiştir.”(8)
الم ذَلِكَ الْكِتَابُ لاَ رَيْبَ فِيهِ هُدًى لِّلْمُتَّقِينَ
“Elif Lam Mim. Bu, kendisinde şüphe olmayan kitaptır. Allah’a karşı gelmekten sakınanlar için yol göstericidir.”(9)
Sevgili Peygamberimizden Kadir gecesinin ihya edilmesi neticesinde elde edilecek mükafat bizlere şöyle müjdelenmektedir.
مَنْ قام لَيْلَةَ القَدْرِ إِيماناً واحْتِسَاباً ، غُفِر لَهُ ما تقدَّم مِنْ ذنْبِهِ
“Faziletine inanarak ve karşılığını Allah’tan bekleyerek Kadir gecesini değerlendiren kişinin geçmiş günahları bağışlanır.”(10) Sevgili Peygamberimiz, Ramazanın son on gününde, her zamankinden daha fazla ibadet eder, aile fertlerini de ibadet için uyandırırdı.(11)
Ayet-i kerimelerin ve hadis-i şeriflerin ışığında Kadir gecesi ile ilgili şu hususların ön plana çıktığını görmekteyiz.
1.Bu gecede Kur’an indirilmeye başlanmıştır.
2.Bu gece Alemlere rahmet olarak gönderilen Peygamber Efendimizin (s.a.s.) Peygamberlik vazifesinin başladığı bir gece.
3.Bu gece Kur’an ve insan buluşmasının ilk yaşandığı bir gece.
4.Kadir gecesinde insan ile buluşan Kur’an’ın ilk ayetleri ise “oku”dur. Kur’an-ı, Peygamberimizi, hayatı, alemi, kendimizi okumalı, Rabbimize yönelmeliyiz.
2.Kadir gecesini Ramazan ayının son on gününde aramalıyız.
3.Ramazan ayının son on günü geldiğinde diğer zamanlarda yapmış olduğumuz ibadetleri biraz daha artırmalıyız.
4.Bu gece içerisinde kadir gecesi bulunmayan bin aydan daha hayırlıdır.
5.Bu gece Cebrail (a.s.) ve melekler Allah’ın izniyle her türlü iş için dünya semasına inerler.
6.Bu gece tan yerinin aydınlanmasına kadar esenliktir.
7.Kadir gecesinin farkında olan, ihya eden insan için bağışlanma, esenlik, dünyevi ve uhrevi birçok güzellikler mevcuttur.
8.Kandil geceleri birlik ve beraberliğimiz için birer ganimettir. Bu gecelerde birbirlerimizi unutmamalı, hayır ve duada bulunmalıyız.
Ramazan ayında ve özellikle kadir gecesinde, Tövbe ve istiğfarda bulunalım. Bu gün ve gecelerde Kuran-ı Kerimi bizlerde gönlümüze indirmeliyiz. O’nun manevi feyzinden istifade etmeliyiz. Okumalı, anlamalı ve hayatımıza aktarmalıyız. Peygamber Efendimiz bir hadislerinde şöyle buyurmaktadır.
اقْرَؤُا القُرْآنَ فإِنَّهُ يَأْتي يَوْم القيامةِ شَفِيعاً لأصْحابِهِ
“Kur’an okuyunuz. Çünkü Kur’an, kıyamet gününde kendisini okuyanlara şefaatçi olarak gelecektir”(12)
Bu gecede dua etmek de yapacağımız ibadetlerden olmalıdır. Dua ibadettir. Yapıldığı anda ibadet yapılmış sevabı alınmasının yanı sıra kişinin istekleri Yaratan tarafından kendisine verilir. Hz. Aişe Annemizden bir hadisi aktarmak suretiyle bu gecede nasıl dua edeceğimizi Efendimiz (s.a.s.)’den öğrenelim.
قُلْتُ : يا رَسُولَ اللَّهِ أَرَأَيْتَ إِن عَلِمْتُ أَيَّ لَيْلَةٍ لَيْلَةُ القَدْرِ ما أَقُولُ فيها ؟ قَالَ : « قُولي : اللَّهُمَّ إِنَّكَ عَفُوٌّ تُحِبُّ العفْوَ فاعْفُ عنِّي
Bu gece hakkında Hz. Aişe Validemiz (r.a.) Efendimize şöyle bir soru yöneltmiştir: Ey Allah’ın Resulü! Kadir gecesinin hangi gece olduğunu bilecek olursam, o gece nasıl dua edeyim? diye sordum. “Allahım! Sen çok affedicisin, affetmeyi seversin. Beni bağışla! diye dua et” buyurdu.(13)
Zikir kışa dönmüş kalplerimizi bahara çevirir. Zikir ölmüş ruhlara hayat verir. Bu gecede zikir bizlere güzellikler katacaktır. Tatmin olmayan kalbimizi tatmin edecektir. Bu gecede Rabbimizi zikretmeyi unutmayalım.
Bu gün ve gecelerde mutluluğumuzu paylaşalım, maddiyatımızı paylaşalım. Bizde olanları olmayanla ulaştıralım. Bugünler özellikle Zekatımızı dağıttığımız günler. Bu günler Ramazan Bayramından önce verdiğimiz Sadaka-i Fıtır günleri. Bu günler yardımlaşma günlerimiz. Kadir gecesinde ve gündüzünde bu yardımlaşmayı gerçekleştirirsek, ihtiyaç sahiplerine ihtiyaçlarını ulaştırabilirsek bu önemli günden daha azami şekilde istifade edebiliriz. İhtiyaç sahiplerinin bir duası ile belki de günahlarımızın affedilmesine vesile olacak, Allah’ın razı olduğu kullar zümresine girmemize yardımcı olacaktır.
Bu günler ve bu gece Kadir gecesi, sadece bize ait bir gece olmamalıdır. Huzur evlerinde bizleri bekleyenler var. Hastanelerde bizleri hasretle bekleyenler var. Çocuk esirgeme kurumlarında başının okşanmasını bekleyen yetimlerimiz, kimsesizlerimiz var. Yapmış olduğu bir hata yüzünden cezaevlerinde, ıslahhanelerde olanlarımız var. Onlara gidelim. Sevgimizi, muhabbetimizi uzatalım. Bu dünyada Sevgiden mahrum olan hiçbir kimse kalmasın bu gece.
Allah merhametlidir merhamet edeni sever. Herkese merhamet edelim. Allah affedicidir affedenleri sever. Affedelim. Küslüğü bir kenara bırakalım artık. Allah şükredenlerin maddi ve maneviyatını çoğaltır, bize iyilik de bulunanlara teşekkür edelim. Allah kusurları bağışlar, hatalarımız için insanlardan özür dileyelim.
Namaz dinin direğidir. Gözümüzün aydınlığıdır. İslam Dininin beş temel şartından biridir. Dünya ve ahiret mutluluğunun anahtarıdır. Kişiyi yanlışlıklara ve hatalara sürüklemeyi önleyen bir ibadettir. Ramazan ayının bizlere vermiş olduğu huşu içerisinde kılmış olduğumuz namazlarımızı kılmaya özen gösterelim. Namazlarımızdan bazıları eksik kalmış olabilir. Bu gecede dinimizin direği olan namazı çoğaltalım. Geçmişte kılamadıklarımızı kılmaya çalışalım. Kötülükten arınmanın yolu namaz iledir. Bu geceden istifade etmek namaz iledir.
Bugün, bu gece bizi aramayanları biz arayalım. Bize gelmeyenlere biz gidelim. Aramızda bulunan küslükleri gidermek için ilk adımı biz atalım. Birbirlerimizin hatalarını bugün silelim, bir tarafa bırakalım. Beraberce Rabbimize yönelelim. Birlik ve beraberliğimizi kenetlendirelim. Aynı Rabbe, aynı Kitaba, aynı Peygambere iman ettiğimizi, aynı kıbleye yöneldiğimizi unutmayalım. Biz Müslüman’ız, biz birbirimizin manevi kardeşleriyiz. Kardeşlerimize karşı merhametli davranalım. Hataları bağışlayalım. Kusurların peşine düşmeyelim. Günahları örtelim. Böyle yapalım ki, bizlere merhamet edilsin, hatalarımız bağışlansın, kusurlarımızın üzeri örtülsün. Hepsinden ötesi Mevla’mız bizden razı olsun, bizi sevsin.
Bu gece müslüman kardeşlerimizin dertleriyle dertlenme gecesi. Bu gece kardeşlerimizin sıkıntılarına çare olma gecesi. Ramazan Bayramına ulaşmaya yaklaştığımız bu gecede bayramı bayram gibi geçiremeyenlere yardım elimizi uzatmakla gecemizi daha güzele ulaştıralım. Yakın akrabalarımızdan, uzak akrabalarımızdan, komşularımızdan ve daha nice insanlardan sıkıntı içerisinde olan kardeşlerimiz var. Afrika’da Somali’de bizim yardımlarımızı bekleyenler var. Yardımlarımızı ihtiyaç sahiplerine ulaştıralım. Kadir gecemizi yardımlarımızla daha anlamlı hale getirelim.
Yüce Rabbim Ramazan ayını, idrak edeceğimiz Kadir gecesini ve nihayetinde kavuşmayı umut ettiğimiz Ramazan Bayramımızı bizlere hayırlı kılsın. Kadir gecesinin ve bu mübarek günlerin hürmetine hatalarımızı, yanlışlarımızı ve günahlarımızı affeylesin. Bayram sabahına hayırlar içerisinde, sevdiklerimizle beraber ulaşmayı güzel bir bayram geçirmeyi bizlere nasip etsin. Bu vesile ile Kadir gecenizi tebrik ediyor, Milletimiz ve tüm İslam âlemi için hayırlar getirmesini Yüce Rabbimden niyaz ediyorum.
Ahmet ÜNAL
Vaiz
1. TDV İslam Ansiklopedisi, “Kadir Gecesi” md. c.24, s. 124
2. Kadir Süresi, 97/1-5
3. Riyazü’s-salihin, Hadis No: 1195
4. Buhârî, Leyletü’l-kadr, 3
5. Buhârî, Leyletü’l-kadr, 2
6. Duhan, 44/1-3
7. İbrahim, 14/1
8. Yunus, 10/57
9. Bakara,2/1-2
10. Riyazü’s-salihin, Hadis No: 1192
11. Müslim, İtikaf, 8
12. Riyazü’s-Salihin, Hadis No: 993
13. Riyazü’s-salihin, Hadis No: 1198
